Ömer Demir
Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Dergisi, 1(1), 115-123. 2001
Yayın yılı: 2001

Özet

Geleneksel iktisat, üretici ve tüketicilerin kararlarının oluşmasını açıklamaya yönelik bir tercih bilimi olarak tanımlanır. İktisat bilimi, özel mal ve hizmetlerin üretim ve tüketiminde kullanılan karar verme mantığını açıklamaya çalışmaktadır. Ancak zamanla bu analiz biçiminin kamusal mal ve hizmetlerin üretim ve tüketimi için verilen kararların analizine de uygulanmaya başladığı görülmektedir. Bu çerçevede gelişen kamu tercihi teorisi, piyasa dışında oluşan özel-likle de politik nitelikteki kararları da İktisat teorisinin analiz araçtan ile ele almakta ve ağırlıklı olarak, siyasetçi, bürokrat ve seçmen davranışlarını çözümlemeye çalışmaktadır. Bu tür çözümlemeler, iktisat bitiminin uygulama alanlarını genişleterek onu emperyal bir bilim haline dönüştürmektedir. İktisat sosyoloji ve siyaset biliminden sonra sanat ve edebiyat alanına da el atmaktadır.
Diğer sosyal bilimlerin alanlarını da içine alacak biçimde iktisat biliminin alanını genişletici girişimler, kuşkusuz diğer bilim dallarında çalışan bilim adamları tarafından ciddi eleştirilere konu olmaktadır. Ancak bu eleştirilerin sadece epistemolojik açıdan değil, bilim psikolojisi veya bilim sosyolojisi perspektifinden de değerlendirilmesi uygun olur. Bizim görüşümüz, tümel ve kapsayıcı bir açıklama iddiasında olmamakla birlikte, tutarlı bir bakış açısı sunduğu için, sosyal ve siyasal olaylara bir de iktisat perspektifinden bakmanın yararlı olacağıdır.
Bu çerçevede burada, siyaset piyasasında, az bilgi ile karar veren seçmenlerin davranışları, rasyonel cahillik kavramsalı içinde iktisadi bir bakışla ele alınmaktadır.